1) Graaf diep in, een put van 70 cm, in de diepte en in de breedte, is ideaal. Verwijder keien en stenen alsook alle ongewenste materies.
2) Breek de aardkluit niet af. Ofwel weekt u uw pot in een emmer met water tot die volledig afgevloeid is, ofwel laat u de aardkluit drogen (2 à 3 dagen naargelang de weersomstandigheden).
Draai de pot om zoals de specialist dat zal voordoen (zie afbeeldingen).
3) Plaats de plant in de put waar u die wil planten, op een laagje grond zodanig dat het punt van de occulatieplaats (de verdikking waaruit de gesteltakken vertrekken) ongeveer 5 cm onder het grondniveau ingegraven is. Op die manier is de struik beter bestand tegen hevige windstoten en biedt het meer weerstand tegen zware vriestemperaturen als u in een regio woont waar het bijzonder koud kan zijn.
4) Voeg twee of drie kilo humus (authentieke “Or Brun” voor rozelaars) toe aan de opvul-aarde maar let daarbij goed op dat deze zeer rijke grondstof niet in contact komt met de wortels want anders zouden deze wel eens snel opgebrand kunnen geraken.
5) Gooi er een handvol beendermeel of meststoffen voor rozelaars “Or Brun” op die helpen voor een snellere ontwikkeling van de wortels.
6) Stamp de aarde omheen de rozelaar aan en geef die overvloedig water (op zijn minst 10 liter water).
Opmerking : Als u in de herfst vorstgevoelige variëteiten plant (China of Thé) in koudere regio’s kunt u beter uw prille rozelaar ondersteunen met een bergje of heuveltje grond die u dan in de lente weg neemt. Alleen voor de eerste winter is dit echt aan te bevelen.
B) Het planten van Rozelaars aangekocht in naakte wortels
(verkrijgbaar via onze website van november tot maart)
Bij het planten van naakte wortels, is het verkiesbaar de blote wortels onder te dompelen in een emmer gevuld met kleimodder (pralinage van de blote wortels), bestaande uit tuinaarde en koemest. U kan dit mengsel volledig klaargemaakt bij u rozenkweker verkrijgen.
De plantatie-methode is vergelijkbaar:
1) Graaf een put van 70 cm, in de diepte en in de breedte.
2) Plaats uw rozelaar op een laagje grond zodanig dat het punt van de occulatieplaats ongeveer 5 cm onder het grondniveau ingegraven is.
3) Voeg twee of drie kilo humus toe, ermee rekening houdend dat deze zeer rijke grondstof niet in contact mag komen met de wortels (kunnen snel opgebrand geraken).
4) Gooi er een handvol beendermeel of meststoffen voor rozelaars “Or Brun” op.
5) Stamp de aarde omheen de rozelaar aan en geef die overvloedig water (op zijn minst 10 liter water).
C) Het planten van Rozelaars in een pot
Indien u in potten wil planten, bij voorkeur in gebakken grond, kies dan voor een brede en diepe pot (de afmeting hangt af van de toekomstige ontwikkeling van uw rozelaar) maar kies zeker niet voor potten die minder dan 70 cm diep zijn en minder breed dan 45 cm. Draineer de bodem van de pot met een bedje van keien en maak een mengsel klaar van 50% tuingrond en 50% goede potgrond (potgrond voor rozelaars Or Brun) en volg nadien dezelfde werkwijze zoals beschreven in A en B.
Onkruid wegnemen en stro leggen
Rozelaars weten een propere grond te appreciëren en verdragen moeilijk de concurrentie van onkruid. ALLE onkruidverdelgers zijn schadelijk voor rozelaars en ik raad u dan ook formeel aan deze nooit te gebruiken in uw dicht gewas. U kunt beter eigenhandig het onkruid weg nemen met een griffeltje of een tuinhakje. Eigenlijk ook wel een begenadigd moment waarbij u voluit kunt genieten van de parfum en lekkere geur van uw planten.
Wel een operatie die u verscheidene keren moet herhalen en als u dit toch als een vervelende karwei beschouwd, kunt u maar beter uw grond met stro bedekken (vermijdt daarbij vooral wel schors van pijnbomen want die is dodelijk voor uw rozelaars).
Ideaal is de grond te bedekken met een laag van cacao-bladeren (cacao-schors) die heel wat voordelen opleveren. Ze houden uw grond vochtig (rozelaars houden van een frisse ondergrond) doordat die bladeren zich ontbinden. De afval van die cacaobladeren is daarbij een gewaardeerde voedingsbron met een geur van chocolade. De controle op de groei van onkruid wordt daarbij geholpen en u kunt bij zo’n bedekking ook makkelijker het onkruid uittrekken dat toch nog aan de oppervlakte komt. Verder is ook het estethische aspect niet te verwaarlozen. U kunt best een laag van 5 cm van die bladeren voorzien. Bij de eerste regenbuien zal u een fijne, witte schimmellaag aan de oppervlakte zien verschijnen. Een normale zaak en deze schimmel is geenszins schadelijk voor de rozelaars en verdwijnt weer zodra de eerste zonnestralen hun werk doen. De volgende lente zult u deze werkzaamheden nog eens moeten over doen maar met de jaren zullen de gebruikte hoeveelheden wel steeds verminderen.
*** Opgelet !
* Plant nooit als het vriest en ook nooit in een doorweekte grond.
* Plant nooit een rozelaar op de plaats van een vroegere rozelaar want dan zal hij zich moeilijk ontwikkelen. Als u daar toch toe verplicht bent, dient u absoluut de grond te verwijderen tot op een diepte van 70 cm om daarna de uitgegraven grond te vervangen door grond die u elders in de tuin uitgegraven hebt.
* Plant nooit rozelaars in grond waar na regen het water lang blijft staan.
*****************
Verzorging van de rozelaars
Denk vooral niet dat het cultiveren van rozelaars een permanente strijd is tegen insecten en de ziektes die zij voortbrengen. Wij stelden voor u een selectie van rozelaars samen die op een zeer aangename wijze te cultiveren zijn en die u ongetwijfeld zullen weten te bekoren. Zeker als u de kleine trucs en raadgevingen opvolgt die we u hier meteen meegeven.
DE MESTSTOFFEN
Voor het eerste jaar raad ik u aan, na de eerste bloei en naast de humusgrond (authentieke Or Brun speciaal voor rozelaars), niet meer dan een handvol meststof te gebruiken. Zo kan de plant zich het best vastzetten en zich concentreren op zijn systeem van wortelkiemen. Als u rozelaars plant met naakte wortels, is het zelfs ideaal de eerste bloemen niet voluit te laten bloeien en de knoppen ervan af te nemen. Voor nieuwsgierige tuiniers zoals wij is dit wellicht een frustrerende bedoening maar weet dat uw plant daar bij haar latere ontwikkeling alleen maar voordeel zal uit halen.
Tijdens de tweede winter (en de volgende) voegt u er 2 à 3 kilo humusgrond aan toe (Or Brun of paardenmest), liefst aan de voet van de rozelaar. U kunt deze grond dan inkuilen en bedelven door oppervlakkig de grond te griffelen.
In de maand mei, net voor de eerste bloei, strooit u er dan een handvol speciale meststof voor rozelaar overheen. Indien u een variëteit hebt die slechts één keer bloeit, is dat meer dan voldoende. Indien u variëteit wel meer dan één keer per seizoen bloeit dan dient u in juni (na de eerste bloei) weer een handvol meststof voor rozelaars uit te strooien en dat in juli nog eens over te doen.
Als u uw rozelaar op die manier voedt dan krijgt u een rozestruik die krachtiger is en makkelijker bloemdragend zal zijn. Sterker ook om te weerstaan aan ziektes waarvoor de rozelaar gevoelig is.
*** Opgelet ! Geef na juli geen meststoffen meer aan uw rozelaars.
Zeer belangrijk : Om de bloei maximaal te laten verlopen dient u de verwelkte bloemen weg te nemen. U kunt de verwelkte bloem het best wegnemen door ze tussen de duim en de wijsvinger te breken. Ofwel gebruik maken van een rozenschaar om onder de bloem bij te werken. Net boven het oog dat naar buitenkant van de rozelaar gericht is.
HET BESPROEIEN VAN DE ROZELAARS
Het besproeien van de rozelaars is essentieel voor een goede en vooral ook snelle ontwikkeling van de struiken. Evenwel nooit het gebladerte van de rozelaar begieten want dat zet aan tot de ontwikkelingen van allerlei ziektekiemen.
Een efficiënte besproeiing is een besproeiing in de diepte (minimum 10 liter water aan de voet van de rozelaar, ’s avonds of ’s morgens). Neem de gewoonte aan uw planten één keer per week water te geven zelfs als het weer vochtig is (u zult verbaasd zijn te merken hoe snel uw planten zich ontwikkelen).
*** Opgelet ! Een oppervlakkige besproeiing is schadelijker dan helemaal niets doen. In die zin dat de wortels zich dan op een oppervlakkige manier ontwikkelen en zo de plant brozer en breekbaarder maken voor droogte en vriestemperaturen.
DE ROZENZIEKTES
Een omvangrijk onderwerp. De reputatie dat planten, en rozelaars in het bijzonder, gevoelig zijn voor allerlei ziektes, stoot nog bepaalde tuiniers af. Het is nochtans een spijtige zaak zich te onthouden van het plezier dat de kleuren en de geuren van een rozelaar kan geven. Alsook vormen en parfums zijn met geen enkele andere plant te vergelijken. Voor bepaalde variëteiten komt daar nog bij dat de bloei zich verder zet van mei tot dat de eerste vriestemperaturen er aankomen. Dat ziekteprobleem is nochtans gemakkelijk op te lossen. Sinds enkele jaren van onderzoek over de vorm, de kleur en het parfum van de rozen doen de vakmensen meer en meer hun selectie op basis van de mate waaraan ze aan ziektes weerstaan. Bepaalde rozenkwekers beweren dan weer dat men maar beter kan wennen aan die zwarte plekken en dat men ook die bloemachtige witte stofkleur er maar moet bijnemen. Daar zijn we het absoluut niet mee eens !
Wij behoren tot de kwekers die rozelaars cultiveren voor het plezier der zintuigen en zieke planten kunnen ons nooit die voldoening schenken. Zieke planten kunnen immers nooit meer echt gezond worden. Zelden gaan de rozen er aan dood maar die ziektes verzwakken de planten wel aanzienlijk en hebben dus een negatieve uitwerking op de bloei. Vooral op die van de variëteiten die het gehele seizoen lang bloeien. Verder wordt hiermee ook het estetische aspect en dito plezier van de rozenkweek belemmerd.
Het eerste essentiële punt om ziektes te voorkomen is de keuze van de variëteiten. Enkele soorten blijven ongedeerd, andere hebben zeer veel weerstand. Voor anderen kan het probleem gemakkelijk opgelost worden met een geschikte behandeling. Maar tenslotte zijn er ook variëteiten, dikwijls van één en dezelfde familie, die alleen maar voor kommer en kwel zorgen. Dat is het geval voor vele soorten hybride rozenstruiken. In onze selectie zitten er dan ook maar zeer weinig planten van dit soort families.
Een tweede belangrijk punt is dat een rozelaar die goed ingeplant is (zie het planten van rozen) en goed gevoed is (zie meststoffen) op een grond met bestrooiing van cacao-schors, veel beter zal weerstaan aan ziektes en dus krachtiger, sterker en ook bloemdragender zal zijn.
Het zou kunnen dat u ondanks de gevoeligheid voor ziektes, u toch valt voor de charme van een rozelaar bvb. Fantin Latour, schitterend tijdens de bloei maar daarna bijna altijd onderhevig aan zwarte vlekken. U kunt beter vooraf ingrijpen en eerst en vooral dit onthouden: “Om ziektes te voorkomen is een preventieve behandeling altijd efficiënter dan een curatieve, genezende behandeling.”
Men kan dus kiezen tussen twee mogelijkheden. Of u maakt zich zorgen omtrent de omgeving en u gebruikt de bio-methode (Bouillie bordelaise), of u kiest voor meer radicale methodes en u gebruikt phyto-producten of anderen.
Het betreft een persoonlijke keuze en u hoeft het zichzelf ook niet al teveel kwalijk te nemen als u toch maar voor chemische oplossingen kiest. Bij ons maken we al meerdere jaren op een preventieve manier gebruik van het product Rosabel en we hadden nooit echt het gevoel en de indruk dat we daarmee het milieu zware schade toe brachten. De talrijke vogels en bijen die in onze tuin aanwezig zijn, getuigen daar afdoende van. Indien u iedere morgen met uw 4X4-wagen uw krant gaat halen richt u vast wel meer schade aan de natuur aan dan bij een doordacht en goed gedoseerd gebruik van chemische producten voor de tuin.
Blijf er u van bewust dat de meeste problemen vanzelf opgelost geraken wanneer u uw rozelaar op een aangewezen plaats plant en regelmatige besproeit zonder het gebladerte nat te maken.
Laten we het nu even hebben over de drie meest voorkomende, kwalijke ziektes:
Marsonia (zwarte plekken)
De meest voorkomende ziekte. De eerste behandeling met Bouillie Bordelaise dient op het einde van de winter voorzien te worden, bij een droge periode zonder vriestemperaturen. Deze behandeling is makkelijk uit te voeren en is ecologisch verantwoord. Bestaat uit het verpulveren van de takken en de grond waarop u vooraf de dode bladeren hebt weggenomen. Zo vernietigt u alsnog paddestoelenkiemen die de winter overleefd hebben en kan uw plant zich op een gezonde manier ontwikkelen.
In bepaalde gevallen is deze behandeling al voldoende. In andere gevallen is een verdere behandeling noodzakelijk. Indien u bij voorkeur bio cultiveert en u op die manier het milieu en uw eigen longen wilt beschermen, kiest u voor de ecologische methode. Men dient al bij de ontbolstering van de eerste bladeren tussenbeide te komen en deze behandeling drie weken later nog eens opnieuw doen. Daarbij er ook op letten dat de achterkant van de bladeren en de stengels goed verpulverd worden. Om dit tenslotte nog een derde keer te doen, weer drie weken later. Zo zullen uw rozelaars geheel het seizoen goed beschermd zijn. Zeker als u er ook op let dat de bladeren die bevlekt zijn niet bij de compost gegooid worden. U kunt ze beter apart houden en verbranden voor zover het natuurlijk niet te warm en te vochtig weer is. Indien u tijdens hetzelfde seizoen toch nog zwarte vlekken opmerkt, dient u de behandeling nog eens over te doen.
Indien u kiest voor het cultiveren van de meest gevoelige planten omdat u bekoort wordt door hun andere kwaliteiten dan dient u op precies dezelfde wijze te werk te gaan als hoger aangegeven maar dan dient u ook nog elke maand een chemisch product toe te voegen dat u in de tuinwinkel kunt kopen.
Bij ons bleek het product Rosabel het meest efficiënt. Met als voordeel dat het Oïdium bestreden wordt en zwarte vlekken en roest verwijderd worden dank zij een insecticide die het hele ziektesysteem aftakelt. Andere producten kunnen even efficiënt zijn, het komt er vooral op aan deze behandeling meerdere keren uit te voeren. Ga wel nooit in de volle zon over tot verpulveren (de weerkaatsing kan de bladeren doen verbranden). Ook niet als het regent (de regen zou de bladeren onmiddellijk weer van het product ontdoen en alle effect wegnemen). Let er vooral ook op dat u de achterkant van het blad verstuift.
Weet ook dat een al te droge grond of grond die slecht gedraineerd is of waar teveel schaduw op is, deze ziekte kunnen aanwakkeren. Goed gevoede rozelaars, besproeid naargelang hun behoeften, alsook een goede bedekking met stro, zullen de plant sterker maken en zorgen voor een veel betere weerstand.
Oïdium
Als er een witte, bloemachtige vlek op de bladeren komt. Dit komt meer voor bij vroegere variëteiten alsook bij familie-rozelaars zoals bij Wichurania.
Ook Dorothy Perkins, Excelsa of nog American Pillar zijn zeer gevoelig voor deze Oïdium-ziekte. U kunt deze ziekte ontwijken door niet te kiezen voor planten die de reputatie hebben gevoelig te zijn. Als u toch geen rekening wilt houden met deze factor dan dient u dagelijks aan de voet van de rozelaar te besproeien alsook voor een goede stro-bedekking te zorgen. Het probleem wordt daarmee heel wat kleiner en het regelmatig water geven voorkomt meestal ook wel de uitbreiding van de ziekte. De brandende zon of andere plekken waar het warm en gesloten is, schaden en maken de planten ziek. De plant op een andere, meer aangewezen plaats zetten, is dan de enige goede beslissing. Anders moet u weer uw maskers opzetten en uw handschoenen aandoen en het product Rosabel gebruiken.
Het Roesten
De meest vervelende van de drie ziektes. Meer nog dan de twee andere valt zij de gezondheid van uw rozelaar aan. Daarom moet men al bij de eerste tekenen ingrijpen en de aangetaste bladeren zo snel mogelijk verwijderen (de bladeren waarop de achterkant kleine roestvlekken vertoond) en verbranden.
Daarna dient u een chemische behandeling te voorzien en soms dient men ook in het volle seizoen de rozelaar te snoeien (verbrandt ook de twijgen en ontsmet uw rozenschaar met alcohol). Deze ziekte treft bepaalde variëteiten en bepaalde tuinen in bepaalde jaren. Andere tuinen worden dan weer niet getroffen en een zinnige uitleg waarom bepaalde tuinen wel en andere niet worden getroffen is er niet. Het toevoegen van potas en kali (Patenkali) hebben een positieve invloed op de planten en zorgen voor een betere weerstand tegen deze ziekte. Indien één en dezelfde plant drie jaar na elkaar door deze ziekte wordt aangetast is de beste en enige oplossing ze definitief van de hand te doen. Ook wat dat betreft zijn er weer bepaalde variëteiten die immuun zijn voor de ziekte en anderen gevoeliger.
Bepaalde Albas (Blanche de Belgique) alsook enkele Rugosas (Conrad F Meyer) zijn bijzonder gevoelig voor deze ziekte.
DE INSECTEN
Het probleem van de bladluizen op rozelaars is het gemakkelijkst op te lossen. Als u een compleet chemisch bestrijdingsproduct gebruikt (zoals Rosabel) dan lost u dat probleem van bladluizen gelijktijdig op als dat van de ziektes op het blad want er zit een systemische insecticide in verwerkt.
Ook wanneer u voor meer ecologische methodes kiest zijn er verschillende efficiënte oplossingen mogelijk. De methodes die onze grootmoeders gebruikten zijn nog altijd beschikbaar en functioneren wonderwel.
* Neen zeep uit Marseille en los een handvol zeep op in 10 liter water (één soeplepel voor één liter water) en begin fijn te wrijven en te pulveriseren.
* De aalt van een brandnetel is even efficiënt bij het fijn wrijven en pulveriseren en u kunt uw aalt (en die van uw buren) zeer eenvoudig zelf fabriceren als u geen last hebt van een al te delicate reukzin.
Het verpulveren van de aalt van een brandnetel heeft nog een ander belangrijk voordeel. Gelijktijdig met het uitroeien van de bladluizen geeft u aan uw planten een uitstekende meststof die rijk is aan ijzer.
We bieden u in de boomkwekerij aalt van brandnetels aan in flessen van 1 liter, helemaal kant en klaar maar deze vloeistof werkt pas echt doeltreffend met een bio-stimulus want drie weken na het klaar maken van de betreffende vloeistof zijn de actieve bestanddelen ervan niet meer doeltreffend om de bladluizen te vernietigen. Vandaar de noodzaak van een bio-stimulus.
Wij kunnen u eveneens een zeep met kalium aanbieden die zeer doeltreffend is en meteen klaar voor gebruik.
* Het planten van geparfumeerde en levenskrachtige planten (lavendel) naast de rozelaars zal dit probleem aanzienlijk beperken.
* De lieveheersbeestjes zijn er verlekkerd op en u kunt er op die manier kleine kolonies van aantrekken maar het vervelende is dat de meeste van deze lieve lieveheersbeestjes snel overvliegen naar de buren zodra er in uw tuin geen voedsel meer beschikbaar is.
*** Opgelet ! Weet dat mieren bladluizen kweken om zo een voorraad aan te leggen voor later. De mieren vernietigen is een eerste logische oplossing (als hun nest niet al te dicht bij een plant ligt kunt u best dat nest met kokend water overgieten; een efficiënt en goedkoop middel om mieren en bladluizen weg te krijgen.
Minder voorkomend is het probleem van rupsen die de bladeren doen oprollen. Het product Rosabel lost dit probleem op, toch als u dit product preventief en vroeg genoeg in het seizoen hebt aangebracht. Zoniet dient u de aangetaste bladeren weg te nemen en te verbranden. Voor de rozelaars is dit probleem ook meer een kwestie van esthetiek dan van levensduur.
DE KNAAGDIEREN
Dan zijn er nog de knaagdieren, mollen en veldmuizen die in bepaalde tuinen heel wat schade kunnen aanrichten. Er zijn meerdere methoden om deze te bestrijden. Wij raden u daarbij geenszins gifstoffen aan want deze zijn zelden doeltreffend maar wel vrij gevaarlijk voor kinderen, huisdieren en vogels.
Als radicaal middel geven we de voorkeur aan valstrikken en muizenvallen die voor een definitieve oplossing zorgen en waarbij het dier op slag dood is. Dergelijke toestellen dienen met zorg uitgezet te worden.
De zachte methode bestaat er in een stuk suiker of een appel in olie en look doorweekt, in de galerijen te plaatsen alsook over de hele omtrek van uw groepje planten en bloemen. Deze geur doet de mollen en veldmuizen vluchten maar men dient deze behandeling om de 3 à 4 weken te hernieuwen. Plant eveneens decoratieve lookbloembollen. Die zijn niet alleen efficiënt maar ook nog mooi.
Al die kleine knaagdieren houden niet van vochtigheid. Aarzel dus niet om de galerijen onder water te zetten door uw tuinslang een tiental minuten in de opening van de galerij te plaatsen. Wat u natuurlijk het best met regenwater kunt doen om een hogere factuur van waterverbruik te vermijden.
Veldmuizen zijn verlekkerd op de jonge wortels van de rozelaars.
In onze eigen rozentuin hebben noch vriestemperaturen, noch ziektes één enkele rozelaar kunnen doden. De veldmuizen daarentegen hebben wel veel onherstelbare schade aangericht op meerdere jonge planten. Een eenvoudige, efficiënte en ecologische methode bestaat er in de wortels of grondkluiten waar geplant wordt, in te pakken met kippen- of konijnendraad.
Zo zullen de jonge wortels beschermd zijn tegen de eetlust van die kleine knaagdieren en eens de wortels door de kippendraad heen komen, zullen ze al sterk genoeg zijn om min of meer te weerstaan aan de tanden van die knaagdieren. Echt helemaal kapot bijten kunnen ze die dan niet meer.
*****************
Dit zijn dus de basisregels voor het planten en snoeien van rozelaars. Even eenvoudig als logisch. Deze regels naleven zal u helpen om meer plezier te beleven aan uw hobby en de resultaten zullen uw verwachtingen overtreffen.
Om af te sluiten wensen we u nog veel plezier met het kweken van uw rozen en uw andere tuinactiviteiten.
Wij blijven ook geheel ten uwen dienste om u verder in te lichten en om u te helpen eventuele problemen op te lossen.
Philippe – FilRoses
Een ander groot hoofdstuk dat bij beginnende tuiniers al eens schrik of angstige gevoelens oproept. Met een beetje ervaring is dat nochtans één van de meest opwindende momenten bij het kweken van rozen. In die zin dat het een heel creatieve bezigheid is. Met enige artistieke aanleg kunt u de vorm van uw struiken zelf bepalen, zelf fatsoeneren.
